Erytrytol - co to takiego i dlaczego jest idealny na keto?
Wyglądem przypomina zwykły cukier... jest biały, drobnoziarnisty i
dobrze rozpuszcza się w wodzie. Charakteryzuje się lekko chłodzącym
posmakiem, odczuwalnym głównie przy większych ilościach i w
przeciwieństwie do sztucznych słodzików, nie pozostawia gorzkiego
posmaku. Erytrytol to naturalny alkohol cukrowy (poliol), który zdobył
ogromną popularność wśród osób dbających o zdrowie i będących na diecie
ketogenicznej. Ten biały, krystaliczny proszek oferuje słodycz na
poziomie około 70% sacharozy, jednocześnie zapewniając liczne korzyści
zdrowotne.
Erytrytol wyróżnia się trzema kluczowymi cechami:
- Nie podnosi poziomu cukru we krwi -- organizm nie metabolizuje
go jak inne węglowodany.
- Praktycznie nie zawiera kalorii -- dostarcza zaledwie 0,2-0,4
kcal/g (zwykły cukier: 4 kcal/g).
- Nie przyczynia się do rozwoju próchnicy -- bakterie w jamie
ustnej nie fermentują go.
Erytrytol nie zaburza stanu metabolicznego ketozy, nie podnosi insuliny
i pozwala na przygotowanie słodkich deserów, bez obaw o utratę korzyści
płynących ze stosowania diety ketogenicznej
Historia erytrytolu sięga 1848 roku, kiedy został po raz pierwszy
wyizolowany przez Johna Stenhouse'a. Szerokie uznanie zyskał dopiero w
latach 90. XX wieku wraz z rosnącym zainteresowaniem zdrowymi
alternatywami dla cukru.
W przyrodzie występuje naturalnie w niewielkich ilościach w owocach i
fermentowanych produktach, takich jak gruszki, winogrona, wino czy ser.
Komercyjnie pozyskuje się go poprzez fermentację glukozy, zazwyczaj z
kukurydzy. BIO erytrytol produkowany jest z ekologicznej kukurydzy,
wolnej od GMO i pestycydów, co sprawia, że jest szczególnie wartościowym
wyborem dla świadomych konsumentów.
Czy erytrytol jest zdrowy?
Rosnąca liczba badań naukowych potwierdza, że erytrytol to nie tylko
bezpieczna alternatywa dla cukru, ale substancja oferująca dodatkowe
korzyści zdrowotne. W przeciwieństwie do tradycyjnego cukru -- nie
powoduje skoków poziomu glukozy i insuliny we krwi, co czyni go cennym
dla osób z cukrzycą, insulinoopornością oraz wszystkich dbających o
stabilny poziom cukru.
Badania potwierdzają dobrą tolerancję erytrytolu przez organizm ludzki
oraz brak niepożądanych efektów metabolicznych typowych dla spożywania
cukru. Niektóre badania wskazują nawet na jego właściwości
przeciwutleniające, które pomagają neutralizować wolne rodniki i
zmniejszać stres oksydacyjny.
Szczególnie docenianą cechą erytrytolu jest jego pozytywny wpływ na
zdrowie jamy ustnej. W przeciwieństwie do cukru, który jest pożywką
dla bakterii powodujących próchnicę, erytrytol nie tylko nie przyczynia
się do jej rozwoju. Erytrytol jest również dobrze tolerowany przez
mikrobiotę jelitową, w przeciwieństwie do niektórych sztucznych
słodzików, które mogą zaburzać jej równowagę.
Czy erytrytol jest szkodliwy?
Nie -- erytrytol absolutnie nie jest szkodliwy dla zdrowia, a wręcz
przeciwnie -- bio erytrytol należy do grupy najbezpieczniejszych
słodzików na rynku. Co prawda głośno omawiane było badanie z 2023 roku
sugerujące związek stosowania erytrytolu z problemami
sercowo-naczyniowymi, jednak zostało ono poddane ostrej krytyce
metodologicznej przez ekspertów. Wykazało ono jedynie słabą korelację
statystyczną, nie przyczynowość, i dotyczyło wyłącznie osób z
istniejącym wcześniej ryzykiem. Najważniejsze organy regulacyjne - EFSA
i FDA - potwierdzają pełne bezpieczeństwo erytrytolu, nadając mu status
GRAS (Generally Recognized As Safe). Czy erytrytol podnosi cukier? Nie
-- wieloletnie badania potwierdzają, że erytrytol można spożywać
regularnie bez obaw o zdrowie.
Jak erytrytol wpływa na florę bakteryjną jelit?
Erytrytol jest niezwykle łagodny dla mikrobioty jelitowej (w
przeciwieństwie do sztucznych słodzików). Aż 90% erytrytolu wchłania
się w jelicie cienkim i jest wydalane przez nerki w niezmienionej
formie. Z kolei tylko pozostałe 10% fermentuje wolno w jelicie grubym,
minimalizując ryzyko wzdęć i biegunek -- sprawia to, że jest
doskonałym wyborem dla osób z wrażliwym układem pokarmowym.
Z czego produkowany jest erytrytol?
Produkcja erytrytolu to przykład zaawansowanej biotechnologii
wykorzystującej naturalne procesy fermentacji. Mimo że erytrytol
występuje naturalnie w niewielkich ilościach w owocach i fermentowanych
produktach to jego komercyjna produkcja opiera się na kontrolowanej
fermentacji cukrów prostych. Standardowy proces zaczyna się od
pozyskania surowca bogatego w glukozę -- najczęściej kukurydzy. Ze
skrobi kukurydzianej, po hydrolizie do glukozy, tworzy się pożywkę dla
wyselekcjonowanych drobnoustrojów -- zazwyczaj drożdży Moniliella
pollinis lub bakterii Zymomonas mobilis, które w procesie fermentacji
przekształcają glukozę w erytrytol.
Po kilkudniowej fermentacji mieszanina przechodzi przez procesy
oczyszczania: filtrację (oddzielenie biomasy drobnoustrojów) i
chromatografię (separacja erytrytolu od innych produktów). Następnie
roztwór zagęszcza się i krystalizuje, uzyskując czyste kryształy
erytrytolu, które są suszone i pakowane.
Jakie są potencjalne skutki uboczne erytrytolu?
Potencjalne skutki uboczne przyjmowania erytrytolu są minimalne i w
porównaniu z innymi zamiennikami cukru występują one niezwykle rzadko.
Sporadycznie, przy bardzo dużym spożyciu słodzika przekraczającym 50-80
gramów jednorazowo (około 10-16 łyżeczek), niektóre osoby mogą
doświadczyć przejściowego dyskomfortu żołądkowo-jelitowego. Objawia się
on najczęściej delikatnymi wzdęciami lub uczuciem pełności, które szybko
mijają. W wyjątkowych przypadkach, przy ekstremalnie wysokich dawkach
erytrytolu, może wystąpić efekt przeczyszczający. Wynika to z faktu, że
niewielka część erytrytolu (zaledwie 10%) nie wchłania się w jelicie
cienkim i może przyciągać wodę w jelicie grubym. Warto podkreślić, że
wszystkie te potencjalne erytrytol skutki uboczne dotyczą wyłącznie
nadmiernego spożycia i nie występują przy umiarkowanym, codziennym
stosowaniu/
Czym charakteryzuje się BIO erytrytol?
BIO erytrytol różni się od standardowego głównie surowcem wyjściowym
-- wykorzystuje się do niego wyłącznie ekologiczną kukurydzę, uprawianą
bez pestycydów i GMO. Cały proces produkcji podlega rygorystycznym
standardom rolnictwa ekologicznego i regularnym kontrolom przez
niezależne jednostki certyfikujące.
Produkcja BIO erytrytolu często charakteryzuje się również bardziej
zrównoważonym podejściem do środowiska np. dąży się do minimalizacji
śladu węglowego poprzez optymalizację zużycia energii i wody.
Jaki indeks glikemiczny ma erytrytol?
Indeks glikemiczny (IG) to wartość określająca, jak szybko dany produkt
spożywczy podnosi poziom glukozy we krwi w porównaniu do czystej
glukozy, której IG wynosi 100. Im niższa wartość IG, tym wolniejszy i
mniejszy wzrost stężenia glukozy po spożyciu danego produktu --
erytrytol może pochwalić się niezwykle niskim indeksem glikemicznym,
wynoszącym 0. Oznacza to, że praktycznie nie wpływa on na poziom
glukozy we krwi. Ta wyjątkowa właściwość wynika ze specyficznego
metabolizmu erytrytolu w organizmie człowieka.
Co istotne, erytrytol nie tylko nie podnosi poziomu glukozy we krwi,
ale również nie wywołuje wyrzutu insuliny. Jest to szczególnie ważne,
ponieważ niektóre substancje, mimo niskiego indeksu glikemicznego, mogą
stymulować wydzielanie insuliny poprzez inne mechanizmy (np. aktywację
receptorów smakowych czy działanie na układ hormonalny przewodu
pokarmowego).
W porównaniu z innymi substancjami słodzącymi erytrytol wypada niezwykle
korzystnie:
- Sacharoza (cukier stołowy): IG = 65
- Miód: IG = 55-85
- Ksylitol: IG = 7-13
- Erytrytol i stewia: IG = 0
Erytrytol czy ksylitol dla cukrzyka?
Dla cukrzyków erytrytol jest o wiele lepszym wyborem niż ksylitol --
dzieje się tak m.in. z trzech powodów: ma zerowy indeks glikemiczny
(ksylitol około 7-13), zawiera mniej kalorii (0,2-0,4 kcal/g vs 2,4
kcal/g) oraz jest lepiej tolerowany przez układ pokarmowy. Dzięki tym
zaletom erytrytol stanowi optymalny zamiennik cukru dla osób z cukrzycą.
Czy erytrytol ma kalorie?
Erytrytol jest praktycznie bezkaloryczny -- zawiera zaledwie 0,2-0,4
kcal/g w porównaniu do 4 kcal/g w zwykłym cukrze. Dzieje się tak,
ponieważ organizm nie metabolizuje go do postaci energii, a większość
spożytej ilości produktu opuszcza ciało w niezmienionej formie, co czyni
go produktem idealnym dla osób przebywających na diecie redukcyjnej.