Z artykułu dowiesz się, jakie oleje przynoszą jednocześnie korzyści zdrowotne i dobrze wpływają na przebieg diety ketogenicznej; na czym najlepiej smażyć w keto i czy ogólnie wskazany jest olej rzepakowy; dowiesz się też, jak stosować poszczególne oleje, w tym olej MCT.
Naukowiec specjalizująca się w dziedzinie żywienia, badań żywności i diecie ketogenicznej. Prowadzi pionierskie badania w skali światowej nad wpływem diety keto na organizm człowieka.
Dieta ketogeniczna inaczej zwana jest dietą tłuszczową, ponieważ to właśnie tłuszcze pełnią tu kluczową rolę i stanowią główne źródło energii. Chcąc uzyskać oczekiwane efekty, podczas stosowania diety keto, po pierwsze, koniecznie trzeba zwrócić uwagę na jakość spożywanych produktów. Należy wybierać takie składniki, które zapewniają solidną dawkę tłuszczów wspomagających odchudzanie. Poza różnego rodzaju produktami zwierzęcymi, są to także oleje roślinne.
Dieta ketogeniczna: jakie tłuszcze będą najlepszym wyborem?
Tłuszcze są fundamentem diety ketogenicznej! To z tłuszczu czerpiemy energię, dzięki niemu wprowadzamy organizm w stan ketozy, a to w konsekwencji umożliwia nam utratę wagi. Tłuszcze wspomagają również wchłanianie witamin do naszego organizmu, a dzięki witaminom następuje regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej i regulacja procesów krzepnięcia krwi, witaminy w organizmie pełnią też funkcje antyoksydacyjne. Tłuszcze działają prozdrowotnie na nasz organizm, m.in. poprawiają odporność. Tłuszcze, w tym oleje, są też nośnikiem smaku, zapewniają sytość, dzięki czemu łatwiej trzymać się założeń keto diety i nie podjadać pomiędzy posiłkami. Wszystkie pozytywnie efekty, jakie nam daje dieta ketogeniczna, możliwe są jedynie dzięki dostarczaniu tłuszczów – w odpowiedniej jakości i ilości.
“Tłuszcz jest makroskładnikiem preferowanym przy wywołaniu stanu ketozy. Tłuszcze są pobierane z pożywienia w formie trójglicerydów i również magazynowane jako trójglicerydy: cząsteczki składające się z glicerolu połączonego z trzema kwasami tłuszczowymi. Wątroba może wykorzystać glicerol do wytworzenia glukozy, na drodze glukoneogenezy, ale reszta cząsteczki tłuszczu jest praktycznie w całości ketogenna – w wyniku jej rozpadu powstają ketony. Dlatego Twoja dieta powinna składać się w większości z tłuszczu stanowiącego 60-80% wszystkich kalorii.”[1]
Oleje polecane na diecie ketogenicznej
Wybierając oleje na diecie ketogenicznej, najlepiej sięgać po te, które mają wysoką zawartość kwasu oleinowego. Ponadto warto pamiętać, że zastosowana metoda przetwarzania wpływa na jakość i skład olejów, przez co niektóre z nich zawierają zbyt duże ilości węglowodanów i w konsekwencji nie będą zalecane na diecie keto. Należą do nich przede wszystkim tłuszcze typu trans, które znajdują się między innymi w wysoko przetworzonej żywności i niezdrowych przekąskach. W związku z tym osoby, które chcą stosować dietę ketogeniczną, powinny zwrócić uwagę na etykiety poszczególnych produktów i wybierać tylko te, które wspomagają proces ketozy. Po jakie oleje powinno się sięgać, stosując dietę wysokotłuszczową?
Olej kokosowy
Jest jednym z najczęściej wybieranych olejów przy diecie ketogenicznej, ponieważ organizm bardzo łatwo przekształca go w ciała ketonowe. Dodatkowo ma bardzo przyjemny smak i jest idealny do smażenia. Olej kokosowy zawiera ogromne ilości kwasów nasyconych i nienasyconych. To również źródło bardzo zdrowego tłuszczu MCT. Dzięki zawartości MCT olej kokosowy zapewnia natychmiastowy zastrzyk energii, reguluje poziom cholesterolu, wspomaga walkę z otyłością trzewną, korzystnie wpływa na skórę, ma właściwości antybakteryjne. Olej kokosowy jest bogaty w witaminy i minerały potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, dodatkowo jest bardzo sycący.
KOMENTARZ EKSPERTA:
„Podstawą diety ketogenicznej powinna być dywersyfikacja źródeł tłuszczu, aby dostarczyć wszystkich niezbędnych kwasów tłuszczowych, kwasów nienasyconych i wielonienasyconych omega 3 i 6. Ilość długołańcuchowych kwasów nasyconych powinna być zredukowana na rzecz nienasyconych, ale nie zupełnie. Kwasy te również są ważnym elementem niezbędnym do funkcjonowania naszego organizmu.”
Dr Natalia DrabińskaNaukowiec specjalizująca się w dziedzinie żywienia i badań żywności
oliwa z oliwek
Oliwa z oliwek jest idealnym produktem podczas stosowania diety ketogenicznej, ponieważ nie zawiera węglowodanów oraz posiada niewielką zawartość białka. Dodatkowo charakteryzuje się wysoką zawartością kwasów tłuszczowych, które zmniejszają ryzyko chorób serca i układu krążenia. Warto pamiętać, że najkorzystniejsze działanie oliwy z oliwek osiągamy w przypadku, gdy dodajemy ją na zimno, np. do sałatek, bo jej przetwarzanie usuwa fenole i inne związki organiczne, które mają właściwości antyoksydacyjne.
olej MCT
Zawiera kwas kaprylowy i kwas laurynowy, których głównym zadaniem jest dostarczanie organizmowi dużej dawki energii praktycznie od razu po spożyciu. Ponadto olej MCT ma wspierać proces wytwarzania ketonów, a tym samym regulować prawidłowe funkcjonowanie organizmu i w konsekwencji umożliwiać utratę wagi. Do innych zalet oleju MCT należy pozytywny wpływ na pracę mózgu, regulowanie i zmniejszanie apetytu, a także obniżanie poziomu cukru we krwi. W wersji bezsmakowej może być łączony z innymi olejami, dzięki czemu odgrywa swoją rolę, nie mając wpływu na smak potrawy.
olej palmowy
Świetnie nadaje się do smażenia w wysokich temperaturach, ponadto zawiera bardzo dużo tłuszczów jednonienasyconych, które zapobiegają gromadzeniu się cholesterolu w naczyniach krwionośnych. Dodatkowo nie posiada węglowodanów oraz ma o wiele delikatniejszy smak w stosunku do innych olejów polecanych na diecie keto. Najchętniej stosowany jest w przygotowywaniu posiłków wymagających wysokiej temperatury – do smażenia lub gotowania.
olej z orzechów makadamia
Olej z orzechów makadamia to kolejny rewelacyjny wybór na diecie keto, ponieważ posiada niski indeks glikemiczny oraz dostarcza sporej dawki błonnika i witamin z grupy B. Usprawnia krążenie krwi, a także reguluje poziom glukozy. Sięgając po ten olej należy pamiętać, że jego dawka powinna być określona przez dietetyka.
olej z awokado
Olej z awokado to kolejny ulubieniec Beketończyków. Nazywany jest zieloną bombą odżywczą, a jego pozytywne właściwości były znane już starożytnym Aztekom. 70% tego oleju stanowi kwas oleinowy, poza tym zawiera kwasy tłuszczowe Omega-6 i Omega-9, witaminy A, E i D oraz proteiny i potas. Korzystnie wpływa na serce i układ krążenia, a także zapobiega miażdżycy. Doskonale sprawdzi się do smażenia oraz jako dodatek do sałatek i warzyw.
Czy na diecie keto można używać oleju rzepakowego?
Olej rzepakowy nie jest polecany na diecie ketogenicznej, ponieważ uważa się, że może mieć negatywny wpływ na przebieg tej diety. Udowodniono, że może zmniejszać zdolność antyoksydacyjną organizmu, ponadto ma wysoką zawartość tłuszczów wielonienasyconych, które nie są zalecane podczas diety ketogenicznej.
Odbierz e-book clean keto!
ZAPISZ SIĘ DO NEWSLETTERA I OTRZYMAJ SOLIDNĄ DAWKĘ KETO WIEDZY, KTÓRA ODPOWIE NA WSZYSTKIE PYTANIA O STYLU ŻYCIA LOW CARB.
Na czym smażyć w keto?
Stosując dietę ketogeniczną, przygotowuje się wiele potraw smażonych. Jaki olej najlepiej się do tego nadaje? Niestety popularne, często stosowane oleje, takie jak olej rzepakowy czy słonecznikowy, nie sprzyjają diecie keto. Są przetworzone i zawierają tłuszcze nasycone, które nie są odpowiednie w tym modelu żywienia. Będąc na diecie ketogenicznej, powinno się sięgać przede wszystkim po oleje tłoczone na zimno o niskiej zawartości kwasu linolowego. Doskonałym wyborem do smażenia jest olej kokosowy oraz palmowy, zwłaszcza z palmy czerwonej. Ponadto świetnie sprawdzi się masło klarowane. Nie pali się w wysokiej temperaturze oraz nie wsiąka w smażone potrawy, przez co jest bardzo wydajne.
KOMENTARZ EKSPERTA:
„Bez względu na to czy jesteśmy na diecie ketogenicznej czy na jakiejkolwiek innej, zasady co do wyboru oleju do smażenia są takie same. Powinniśmy sugerować się temperaturą dymienia. Im wyższa temperatura dymienia tym lepiej. Dobrym wyborem do smażenia jest olej rzepakowy (rafinowany) o temperaturze ok. 200 °C, oliwa z oliwek (ok 176 °C) i oleje zwierzęce (ok 240 °). Do smażenia nie powinno się stosować olejów tłoczonych na zimno oraz zawierających duże ilości kwasów wielonienasyconych, które ulegają degradacji podczas obróbki termicznej.”
Dr Natalia DrabińskaNaukowiec specjalizująca się w dziedzinie żywienia i badań żywności
Zastosowanie olejów w diecie ketogenicznej
Dobór odpowiednich tłuszczów ma ogromne znaczenie podczas diety ketogenicznej. W ramach diety keto najlepiej stosować oleje zarówno na zimno, jak i na ciepło. W przypadku przyrządzania potraw w wysokich temperaturach świetnie sprawdzi się olej palmowy oraz olej kokosowy. Pozwoli to zminimalizować ryzyko wytworzenia się wszelkiego rodzaju produktów ubocznych. Za to olej z awokado, olej MCT czy oliwa z oliwek okażą się idealnym wyborem do przygotowywania sosów do sałatek oraz jako dodatek do napojów.
Oleje MCT w proszku
Oleje w proszku powstają z olejów MCT i na ogół składają się w 50-80 procentach z oleju MCT; reszta to zazwyczaj wypełniacze (w olejach Beketo jako wypełniacz zastosowano zdrowy błonnik akacjowy) – dlatego ważne jest, aby zwracać uwagę na skład kupowanego produktu. Oleje MCT w proszku to idealne uzupełnienie diety odpowiednie nie tylko dla sportowców. Wspierają spalanie kalorii i odbudowę mięśni.
Co daje spożywanie oleju MCT w proszku:
wpływa na wytwarzanie ciał ketonowych, które są niezbędne do uzyskania stanu ketozy,
reguluje codzienne spadki i przypływy energii oraz wspiera tzw. czystość umysłu,
pomaga schudnąć,
zmniejsza apetyt i jednocześnie zapewnia uczucie sytości, co skutkuje koniecznością przyjmowania mniejszej liczby kalorii w pożywieniu i napojach,
przez swoją formę proszku jest lekki i nadaje się do zabrania w podróż,
blokuje nieodpartą chęć podjadania.
Jak wykorzystywać olej MCT?
Oleje w proszku BeKeto są łagodne dla żołądka i dostępne zarówno w formie bezsmakowej, jak i smakowej, przez co można je łatwo włączyć do diety. Jak najskuteczniej stosować olej MCT? Konsystencja pozwala dodać go praktycznie do każdego posiłku. Najłatwiejszy sposób to dosypać olej do shake’a czy smoothie. Wersja bezsmakowa nie wpłynie na odbiór napoju, a stosując smakową można wręcz wzbogacić smak o coś nowego. Innym przykładem efektywnego zastosowania, zwłaszcza dla osób dopiero rozpoczynających swoją przygodę z dietą, jest dodanie oleju do kawy kuloodpornej. Pozytywnie wpłynie to na dietę i pozwoli zaadaptować organizm do nowego sposobu żywienia. W kolejnych etapach keto można dodawać olej do sosów do sałatek oraz do smażenia. Należy jednak pamiętać, że w takim wypadku olej MCT powinien być łączony z innym, np. olejem kokosowym.
Oleje MCT w proszku od BeKeto dostarczają aż 7,5 g zdrowego tłuszczu w jednej porcji i są idealne dla wegan. Produkt jest także bezglutenowy dzięki czemu jest odpowiedni dla osób zmagających się z nietolerancją glutenu lub celiakią. Ma kremową konsystencję, co może być atutem w eksperymentowaniu z posiłkami w diecie.
Oleje MCT w płynie – czyste C8 oraz mieszanka C8+C10
Na stronie BeKeto można kupić kilka rodzajów oleju MCT, który zazwyczaj zawiera kombinację kwasu kaprylowego (C8) i kaprynowego (C10). Dostępne są w proszku albo w formie płynnej.
Zarówno C8, jak i C10 dość dobrze rozpuszczają się w wodzie i nie tworzą miceli, co pozwala im m.in. na transport bezpośrednio żyłą wrotną. Klasyczne MCT (C8 i C10) nie wymagają do trawienia żółci czy lipazy trzustkowej, co sprawia, że znajdują zastosowanie w dietach łatwostrawnych. Ponadto, ze względu na fakt braku wpływu na poziom tzw. złego cholesterolu (LDL), sprawdzą się też w dietach wysokotłuszczowych, np. medycznej diecie ketogennej. Kwasy tłuszczowe C8 i C10 są najbardziej wartościowe spośród kwasów MCT. Oleje o składzie mieszanym C8 i C10 są uznawane za produkty bardzo dobre jakościowo. Można także zdecydować się na 100-procentowy olej MCT C8, który jest najszybciej przetwarzany przez wątrobę na ciała ketonowe, ale przeznaczony dla osób już przyzwyczajonych do suplementacji MCT.
Kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone – różnice
Kwasy tłuszczowe pełnią ważną rolę biologiczną jako główny materiał dostarczający energii i kumulujący ją. Są one materiałem energetycznym przechowywanym pod postacią trójglicerydów w tkance tłuszczowej. W procesie utleniania kwasów tłuszczowych otrzymuje się energię potrzebną do procesów życiowych. W zależności od długości łańcucha węglowego wyróżniamy:
krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (do 6 atomów węgla w cząsteczce);
średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe zwane również MCT (8-10 atomów węgla w cząsteczce);
długołańcuchowe kwasy tłuszczowe (12 i więcej atomów węgla w cząsteczce).
W zależności od obecności i liczby wiązań nienasyconych kwasów tłuszczowych, tłuszcze dzielimy na nasycone i nienasycone.
Nasycone a nienasycone kwasy tłuszczowe – co wybrać?
Nasycone kwasy tłuszczowe – to tłuszcze, głównie pochodzenia zwierzęcego, które są niezbędne do prawidłowego i sprawnego funkcjonowania organizmu. Tłuszcze nasycone są mało reaktywne i odporne na utlenianie. Bardzo dobrze nadają się do technologicznej obróbki termicznej, gdyż cechuje je wysoka temperatura dymienia. Odpowiednie stężenie w organizmie nasyconych kwasów tłuszczowych chroni przed ryzykiem niedoboru witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E i K. Nasycone kwasy tłuszczowe są składnikiem błon komórkowych, zapewniają właściwe przewodnictwo nerwowe mózgu, są źródłem energii wykorzystywanym przez człowieka przy diecie ketogenicznej, stanowią barierę termoizolacyjną oraz chronią narządy przed uszkodzeniami. Nasycone kwasy tłuszczowe możemy czerpać z pożywiania z takich produktów, jak sery, tłuste mięso, smalec, jajka, podroby czy śmietana, czyli z produktów zalecanych przy diecie ketogenicznej.
Nienasycone kwasy tłuszczowe – to zdrowe tłuszcze, które powinny znajdować się w codziennej diecie. Ich spożycie ma korzystny wpływ na pracę całego organizmu, między innymi na układ odpornościowy, nerwowy i krwionośny. Nienasycone kwasy tłuszczowe znajdziemy głównie w produktach pochodzenia roślinnego i w rybach. To kwasy Omega-3 i Omega-6. Tłuszcze nienasycone możemy jeszcze podzielić na jednonienasycone oraz na wielonienasycone. Badania pokazują, że zwiększone spożycie jedno- i wielonienasyconych kwasów tłuszczowych podnosi poziom ketonów we krwi (Fuehrlein i in. 2004).Nienasycone kwasy tłuszczowe wspomagają pracę serca i całego układu krwionośnego, poprawiają naszą odporność, wspierają pracę narządu wzroku, wpływają korzystnie na budowę i zdrowie kości i stawów, są źródłem energii. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe są ważną częścią zdrowej, odpowiednio zbilansowanej diety. Ich niedobór powoduje między innymi: osłabienie, ogólne zmęczenie, problemy z pamięcią i koncentracją, wahania nastrojów, skurcze mięśni, ryzyko choroby skóry. Nienasycone kwasy tłuszczowe możemy znaleźć w takich produktach, jak: awokado, oleje roślinne (między innymi: olej słonecznikowy, olej sojowy, olej z pestek winogron, olej kukurydziany, olej lniany, olej z kiełków pszenicy, olej konopny, olej rzepakowy, oliwa z oliwek), tłuste ryby morskie (łosoś, śledź, makrela atlantycka, sardynki, pstrąg tęczowy), nasiona, orzechy, pestki, kiełki, owoce morza, algi morskie.Przyjmowanie tłuszczów w każdej postaci powinno być zawsze skonsultowane z dietetykiem. Co więcej, należy pamiętać, że w diecie powinna zostać zachowana równowaga pomiędzy tłuszczami nasyconymi a nienasyconymi.
Oleje w diecie ketogenicznej – podsumowanie
Tłuszcze są fundamentem przy diecie ketogenicznej i powinny pochodzić z różnych źródeł – zarówno z produktów pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Przy diecie ketogenicznej powinno się suplementować również oleje MCT, które sprzyjają ketozie. Zaleca się, aby dostarczanie do organizmu dodatkowych składników tłuszczowych było konsultowane z dietetykiem. Suplementację olejów rozpoczyna się od małych dawek, aby nie podrażnić żołądka, potem zaś systematycznie zwiększa się przyjmowaną ilość. Stosuje się je przed treningiem dla lepszej wydajności lub po treningu – aby wspomóc regenerację mięśni. Oleje można dodawać również do kawy, jak i do swoich ulubionych keto przepisów.
CO JESZCZE jeść na diecie keto?
Jeżeli jesteś ciekaw, jakie inne produkty możesz włączyć do swojego jadłospisu na diecie keto, zachęcamy do zapoznania się z naszym szczegółowym wpisem: dieta keto co jeść. Znajdziesz tam kompleksową listę produktów dopuszczonych w tej diecie, wraz z opisami i praktycznymi wskazówkami. Dzięki temu łatwiej zbudujesz zróżnicowane i smaczne posiłki, które pomogą Ci osiągnąć zamierzone cele zdrowotne. Nie czekaj, zanurz się w bogactwo wiedzy, które przygotowaliśmy specjalnie dla Ciebie!
Pytania i odpowiedzi (FAQ)
Jakie tłuszcze zwierzęce są rekomendowane na diecie keto?
Na diecie keto polecane są tłuszcze zwierzęce bogate w kwasy tłuszczowe nasycone, takie jak masło, smalec, tłuszcz z wołowiny czy tłuszcz z kurczaka. Są one stabilne w wysokich temperaturach i mogą być używane do smażenia. Ważne jest, aby pochodziły z dobrych źródeł, najlepiej od zwierząt hodowanych w sposób ekologiczny.
Czy na diecie keto można spożywać olej lniany?
Olej lniany jest bogaty w kwasy tłuszczowe omega-3, ale z powodu niskiej temperatury dymienia nie nadaje się do smażenia. Może być jednak stosowany jako dodatek do sałatek czy innych zimnych potraw. Należy go spożywać z umiarem, ponieważ zawiera więcej węglowodanów niż inne oleje zalecane na diecie keto.
Jakie są zalety stosowania tłuszczów omega-3 na diecie ketogenicznej?
Kwasy tłuszczowe omega-3 są ważne dla zdrowia serca, mózgu i ogólnego stanu zapalnego w organizmie. Na diecie keto mogą pomagać w zrównoważeniu wysokiego spożycia kwasów tłuszczowych omega-6, które są obecne w niektórych olejach roślinnych. Dobrym źródłem omega-3 są tłuste ryby, takie jak łosoś, sardynki czy makrela.
Jakie są najlepsze oleje do przygotowywania sałatek na diecie keto?
Do przygotowywania sałatek na diecie keto najlepsze będą oleje bogate w zdrowe tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek, olej z awokado czy olej lniany świetnym rozwiązaniem będzie również olej MCT. Są one bogate w kwasy tłuszczowe jednonienasycone i nienasycone, które są korzystne dla zdrowia. Ponadto dodają smaku i aromatu do sałatek.
Bibliografia
Zobacz wszystkie
[1] Ketogeniczna Biblia dr Jacob Wilson, dr Ryan Lowery.
Amelia Szczepańska
Absolwentka dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym (WUM). Dietetyką interesuje się od zawsze. To dla niej nie tylko zawód, ale i pasja. Amelia pomoże Ci wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe i wyjaśni czym są diety niskowęglowodanowe i KETO, a także odpowie na Twoje pytania i wątpliwości, oraz pomoże dobrać odpowiednią suplementację.
Używamy technologii, takich jak pliki cookie, do przechowywania i/lub uzyskiwania dostępu do informacji o urządzeniu. Robimy to, aby poprawić jakość przeglądania i wyświetlać spersonalizowane reklamy. Zgoda na te technologie pozwoli nam przetwarzać dane, takie jak zachowanie użytkowników lub unikalne identyfikatory na tej stronie. Brak wyrażenia zgody lub wycofanie zgody może niekorzystnie wpłynąć na niektóre cechy i funkcje.
Funkcjonalne
Zawsze aktywne
Przechowywanie lub dostęp do danych technicznych jest ściśle konieczny do uzasadnionego celu umożliwienia korzystania z konkretnej usługi wyraźnie żądanej przez subskrybenta lub użytkownika, lub wyłącznie w celu przeprowadzenia transmisji komunikatu przez sieć łączności elektronicznej.
Preferencje
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest niezbędny do uzasadnionego celu przechowywania preferencji, o które nie prosi subskrybent lub użytkownik.
Statystyka
Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do celów statystycznych.Przechowywanie techniczne lub dostęp, który jest używany wyłącznie do anonimowych celów statystycznych. Bez wezwania do sądu, dobrowolnego podporządkowania się dostawcy usług internetowych lub dodatkowych zapisów od strony trzeciej, informacje przechowywane lub pobierane wyłącznie w tym celu zwykle nie mogą być wykorzystywane do identyfikacji użytkownika.
Marketing
Przechowywanie lub dostęp techniczny jest wymagany do tworzenia profili użytkowników w celu wysyłania reklam lub śledzenia użytkownika na stronie internetowej lub na kilku stronach internetowych w podobnych celach marketingowych.