Keto Koszyk
Delivery Icon Do darmowej dostawy brakuje Ci 249.00

Brak produktów w koszyku.

Safety Payments Icon Gwarantowana bezpieczna transakcja

Czym są ketony?

Czy wiesz, że ketony mogą stać się głównym źródłem energii dla Twojego organizmu, zwłaszcza gdy przechodzisz na dietę ketogeniczną? Ketony odgrywają kluczową rolę w stanie zwanym ketozą. Dowiedz się, jak Twoje ciało przekształca tłuszcze w ketony, stając się alternatywą dla glukozy, oraz poznaj ich znaczenie dla zdrowia i odchudzania.
Autor: Amelia Szczepańska
amelia dietetyk
Weryfikacja: Dr Natalia Drabińska
Dr Natalia Drabinska
Artykuł, akademia BeKeto - czym są ketony? Napis KETONES, po lewej stronie ketony egzogenne o smaku dzikiej maliny, na środku ketony egzogenne o smaku tropikalnego mango, po lewej stronie paski

Czego dowiesz SIĘ z artykułu?

Gdy spożycie węglowodanów jest niskie, organizm zaczyna spalać tłuszcze, prowadząc do produkcji ciał ketonowych, które zastępują glukozę jako główne paliwo. Ketony są szczególnie ważne dla mózgu, który nie posiada innych alternatywnych źródeł energii oprócz glukozy. Dzięki ketonom, Twój mózg może funkcjonować efektywnie nawet w warunkach niskiego spożycia węglowodanów.

W artykule przedstawiamy trzy główne typy ciał ketonowych: aceton, acetooctan i beta-hydroksymaślan, analizując ich role w procesie ketozy oraz skutki ich obecności w organizmie. Ponadto, poznasz metody mierzenia poziomu ketonów, które pomogą Ci monitorować stan ketozy oraz wyjaśniamy, jak suplementacja ketonami egzogennymi może wspierać Twoje wysiłki dietetyczne.

Podstawy wiedzy o ketonach

Ciała ketonowe są produkowane w wątrobie z utleniania kwasów tłuszczowych, a następnie transportowane do tkanek obwodowych jako źródło energii. Ketony są szczególnie ważne dla mózgu, który nie posiada żadnego innego nie-glukozowego źródła energii.

Pomimo tego że glukoza jest podstawowym „pożywieniem” dla mózgu, ketony są w stanie łatwo zaspokoić jego zapotrzebowanie energetyczne. W momencie gdy spożycie węglowodanów jest znacznie ograniczone, twoje ciało przechodzi w stan zwany ketozą.

Jeśli zdecydujesz się na dietę ketogeniczną i zredukujesz ilość węglowodanów w diecie, Twój organizm docelowo wyczerpie glukozę i zmagazynowany glikogen, jednocześnie szukając innego źródła energii i paliwa.

krótkie przypomnienie

Glukoza jest rodzajem cukru przekształconego z węglowodanów. Jeśli Twój organizm nie potrzebuje większej ilości glukozy do produkcji energii, wówczas jest przechowywany w wątrobie i mięśniach.

Glikogen składa się z cząsteczek glukozy i jest określany po prostu jako magazynowana glukoza.

W przypadku, gdy organizm potrzebuje energii, a glukoza nie jest chwilowo dostępna, twój organizm jest w stanie rozbić zapasy glikogenu i zamieni je w energię.

na diecie ketogenicznej wszystko wygląda nieco inaczej:

Jeśli Twój organizm nie ma wystarczającej ilości glukozy do wykorzystania jako energii, zacznie on spalać tłuszcze. Dlatego też, dieta ketogeniczna jest wysoce skuteczna w przypadku osób, które chcą szybko schudnąć. W procesie zwanym beta-oksydacją, twoje ciało zacznie rozkładać zmagazynowany tłuszcz jako alternatywne źródło energii.

KOMENTARZ EKSPERTA:
„Podwyższony poziom ciał ketonowych w organizmie (w wyniku ketozy odżywczej, a nie kwasicy ketonowej!) zwiększa ilość energii i pozwala walczyć ze zmęczeniem. Badania z udziałem pacjentów z chorobami neurodegeneratywnymi wskazują, że ciała ketonowe mogę także wpływać korzystnie na funkcjonowanie mózgu.”
Dr Natalia Drabinska

Dr Natalia DrabińskaNaukowiec specjalizująca się w dziedzinie żywienia i badań żywności

BEKETO Logo

Dzieje się tak dlatego, że Twój organizm może wykorzystywać nie tylko kwasy tłuszczowe do wytwarzania energii, ale także ketony produkowane przez Twoją wątrobę.

Dowiedzmy się, w jaki sposób Twoje ciało produkuje ketony w rzeczywistości.

Ketoza a Ketony

Ketoza to metaboliczny stan, w którym organizm zaczyna wykorzystywać tłuszcze jako główne źródło energii zamiast węglowodanów. Kiedy spożycie węglowodanów jest ograniczone, nasz organizm rozpoczyna proces rozkładu tłuszczów, prowadząc do produkcji ciał ketonowych, które są potem wykorzystywane jako paliwo dla komórek. Ketony, będące produktami tego rozkładu, pełnią kluczową rolę w stanie ketozy. Są one mierzalnym wskaźnikiem, że organizm faktycznie korzysta z tłuszczów jako źródła energii. Ketoza a dokładnie jej osiągnięcie i utrzymanie może przynieść liczne korzyści zdrowotne, takie jak utrata wagi, zwiększona wydolność mentalna czy poprawa poziomu energii. Jednak warto pamiętać, że zarówno osiągnięcie, jak i utrzymanie stanu ketozy wymaga świadomej kontroli diety i, w niektórych przypadkach, wsparcia w postaci ketonów egzogennych.

Jak powstają ketony?

Ciała ketonowe powstają podczas procesu zwanego ketogenezą. Kiedy glukoza nie jest łatwo dostępna, proces ketogenezy zachodzi w mitochondriach komórek wątroby zwanych hepatocytami.

Ketogeneza jest procesem, który rozkłada kwasy tłuszczowe i w rezultacie prowadzi do produkcji trzech głównych ciał ketonowych:

  • acetonu
  • acetooctanu
  • beta-hydroksymaślanu.
KOMENTARZ EKSPERTA:
„Stosowanie oleju MCT, który zawiera najbardziej ketogenne kwasy może przyczyniać się do zwiększenia poziomu ciał ketonowych w organizmie. Poziom ciał ketonowych możemy też krótkotrwale zwiększyć stosując ketony egzogenne, które mogą dostarczyć nam energii w bardzo krótkim czasie.”
Dr Natalia Drabinska

Dr Natalia DrabińskaNaukowiec specjalizująca się w dziedzinie żywienia i badań żywności

BEKETO Logo

W celu wyjaśnienia szczegółowego procesu ketogenezy, musimy dać ci krótką lekcję biochemii:

  • Jeśli glukoza we krwi nie jest dostępna, a wszystkie zapasy glikogenu są wyczerpane (w tym przypadku z powodu ograniczenia spożycia węglowodanów w diecie ketogenicznej, postu lub długotrwałego wysiłku fizycznego), Twój organizm zwraca się do ketogenezy, aby utworzyć ketony jako źródło energii dla Twojego organizmu.
  • Następnie rozpoczyna się produkcja ciał ketonowych, która ma na celu uwolnienie energii zmagazynowanej w kwasach tłuszczowych.
  • W procesie zwanym beta-oksydacją, kwasy tłuszczowe są rozkładane w celu utworzenia acetylokoenzymu A (acetyl-CoA).
  • Enzym, zwany tiolazą, zamienia dwie cząsteczki acetylokoenzymu A na acetoacetylo-COA.
  • Następnie acetoacetylo-CoA jest przekształcany przez enzym, zwany syntezą HMG-CoA tworząc HMG-CoA.
  • Na koniec, HMG-CoA jest następnie przekształcany w keton, zwany acetooctanem, przez liazę HMG-CoA.
  • Z kolei acetooctan może być przekształcony w dwa różne ciała ketonowe: aceton – poprzez proces nieenzymatycznej dekarboksylacji i beta-hydroksymaślan – przez enzym nazywany dehydrogenazą beta-hydroksymaślanową.

W skrócie, ketogeneza jest procesem, w którym kwasy tłuszczowe są rozkładane i przekształcane w ciała ketonowe zwane acetooctanem (AcAc), beta-hydroksymaślanem (3HB) i acetonem.

Rodzaje ketonów

Wygląda na to, że przeczytałeś czym są ketony i jak są produkowane. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o każdym ketonie i jaką rolę grają w diecie ketogenicznej, czytaj dalej.

Istnieją trzy rodzaje ketonów:
● Acetooctan (AcAc)
● 3-Beta-hydroxymaślan (3BHB)
● Aceton

Artykuł, akademia Beketo - czym są ketony. Trzy tabele. Pierwsza acetoocan, druga beta-hydroksymaślan, trzecia - aceton

Acetooctan powstaje jako pierwszy keton z przemian tłuszczu. Istnieją trzy różne rzeczy, które mogą się potencjalnie przydarzyć acetooctanowi: (1) zostanie on użyty jako energia, (2) przekształcony w beta-hydroksymaślan lub (3) zamieni się w aceton.

Na początku swojej ketogenicznej podróży, Twoje ciało będzie produkować to ciało ketonowe w największych ilościach. Potem jednak, powoli zwiększy produkcję beta-hydroksymaślanu w momencie kiedy Twoja wątroba przyzwyczai się do nowego stylu życia.

Beta-hydroksymaślan jest otrzymywany z acetooctanu. To właśnie to ciało ketonowe jest najbardziej pożądane w ketozie, aby w rezultacie zostać zaadaptowanym.

Im dłużej stosujesz dietę wysokotłuszczową i ograniczasz ilość węglowodanów, tym bardziej Twój organizm będzie produkował ten keton. Aceton powstaje jako produkt uboczny acetylooctanu.

Aceton jest najrzadszym i najmniej wykorzystywanym ketonem w twoim organizmie. Jest on głównie uwalniany przez oddech – dlatego też wiele ludzi, którzy zdecydowali się na przejście z regularnej diety do ketogenicznego, wysokotłuszczowego, niskowęglowodanowego stylu życia doświadczy charakterystycznego, niemal „owocowego” zapachu oddechu.

Należy również pamiętać, że zarówno acetooctan, jak i beta-hydroksymaślan są odpowiedzialne za transport energii z wątroby do innych tkanek i organów w organizmie.

Jak mierzyć poziom ketonów?

Jeśli nie będziesz w stanie zmierzyć swojego poziomu ketonów, skąd będziesz wiedział, czy jesteś w ketozie?

Podczas gdy pierwsze oznaki zwiększonej ilości produkcji ciał ketonowych mogą obejmować zmęczenie i bóle głowy wraz z listą innych objawów (znanych również jako „keto grypa”), nie ma konkretnego i dokładnego sposobu, aby poznać swój poziom ketonów bez odpowiednich testów.

Obecnie na rynku, istnieją trzy różne metody, aby pomóc Ci być pewnym, że jesteś w ketozie:

Artykuł, akademia BeKeto - czym są ketony. Metody testowania ketonów - trzy propozycje. Na czerwonym tle - badanie krwi, na żółtym - badanie moczu, na niebieskim - badanie oddechu
  1. Badanie krwi: Jest to najdokładniejsza metoda, wymaga jednak zakupu miernika ketonów (zwanego także ketometrem) we krwi i pasków testowych. Jest to również inwazyjna procedura, ponieważ wymaga nakłucia palca.
  2. Badanie moczu (paski ketonowe): Jest to łatwiejsza i tańsza metoda, ale mniej dokładna niż badanie krwi. Paski ketonowe zmieniają kolor w zależności od poziomu ketonów w moczu.
  3. Badanie oddechu: Wykorzystuje urządzenie do pomiaru ilości acetonu w wydychanym powietrzu. Jest mniej dokładne niż badanie krwi, ale nie wymaga zakupu dodatkowych pasków testowych.

Pamiętaj, że idealny poziom ketonów może się różnić w zależności od twoich celów i zdrowia. Większość osób osiąga korzystne rezultaty między 1,5 a 3,0 mmol/L. Warto eksperymentować, regularnie badać poziom ciał ketonowych aby znaleźć optymalny poziom dla siebie.

Ketony Egzogenne i Poziom Ketonów

Ketony egzogenne to suplementy, które dostarczają organizmowi gotowe ketony z zewnątrz, wspierając osiągnięcie stanu ketozy, typowego dla diety ketogenicznej. Są one różne od ciał ketonowych, które są naturalnie produkowane przez nasz organizm, głównie podczas ograniczenia spożycia węglowodanów. Głównym składnikiem ketonów egzogennych jest BHB (beta-hydroksymaślan), który pomaga w przejściu organizmu w stan ketozy, umożliwiając korzystanie z tłuszczów jako źródła energii. Dobrej jakości produkty z ketonami egzogennymi dostarczają również elektrolitów, takich jak wapń, potas, czy magnez, oraz witamin i minerałów niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu na diecie ketogenicznej. Regularne przyjmowanie ketonów egzogennych może przyspieszyć osiągnięcie stanu ketozy, poprawić spalanie tłuszczu i zwiększyć wydajność podczas treningów. W praktyce, suplementacja ketonami egzogennymi jest szczególnie korzystna dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z dietą keto, a także dla tych, którzy chcą zwiększyć poziom energii i poprawić efektywność treningów.

Czy ketony mogą być niebezpieczne?

Odpowiedź na to pytanie brzmi – i tak, i nie.

Ketoza oraz zwiększony poziom ketonów w organizmie jest normalnym procesem fizjologicznym następującym po znacznym ograniczeniu węglowodanów, którego głównym celem jest czerpanie jak największych korzyści dla Twojego organizmu podczas zmiany nawyków żywieniowych w wyniku stosowania diety ketogenicznej.

Chociaż istnieją patologiczne przyczyny ketozy, takie jak cukrzyca, kwasica cukrzycowa, alkoholowa kwasica ketonowa, zatrucie salicylanami i inne rzadkie schorzenia, istnieje ogromna różnica pomiędzy ketozą patologiczną a ketozą odżywczą.

Ketoza odżywcza jest zdrowym stanem metabolicznym wywołanym poprzez zmianę makroskładników pokarmowych. Przy stosowaniu diety ketogenicznej poziom ketonów we krwi waha się od 0,5 mmol/L do 5,0 mmol/L.

U pacjentów z patologicznymi przyczynami ketozy poziom ketonów we krwi może przekraczać 25 mmol/L w porównaniu z 0,5 mmol/L które jest obserwowane u pacjentów w trakcie ketozy odżywczej. Na przykład, normalny stosunek acetooctanu do beta-hydroksymaślanu (3HB:AcAc) po posiłku wynosi (1:1), podczas gdy w kwasicy ketonowej, może wynosić nawet 10:1.

KOMENTARZ EKSPERTA:
„Odżywcza ketoza i kwasica ketonowa to nie to samo. Ketoza żywieniowa jest bezpieczna, podczas gdy kwasica ketonowa jest poważnym i zagrażającym życiu stanem. Znana również jako cukrzycowa kwasica ketonowa, często występuje u osób żyjących z cukrzycą typu 1, gdy poziom insuliny i pH staje się zbyt niski, a poziom glukozy i ketonów zbyt wysoki. W ketozie odżywczej poziomy glukozy, insuliny i pH są normalne, a ketony znajdują się w optymalnym zakresie.”
Andreia Torres

Dr Andreia TorresDietetyk kliniczny z tytułem doktora w dziedzinie edukacji zdrowotnej.

BEKETO Logo

W ketozie odżywczej lub po długotrwałym poście…

Stosunek masy ciała ketonu wzrasta do 6:1. Dlatego też, jeśli jesteś chory na cukrzycę i chciałbyś przejść na dietę ketogeniczną, nigdy nie powinieneś tego robić bez nadzoru medycznego.

Wiedza o ketonach, w jaki sposób powstają i w jaki sposób są wykorzystywane w naszym organizmie jest konieczna, aby uzyskać najlepsze wyniki podczas stosowania diety ketogenicznej. Ważne jest też, aby nie zapomnieć o zdrowym i bogatym w składniki odżywcze jedzeniu oraz częstym sprawdzaniu pomiaru ciał ketonowych.

Pytania i odpowiedzi (FAQ)

Czy ketony mogą zastąpić glukozę jako główne źródło energii dla wszystkich tkanek i organów w organizmie?

Ketony mogą zastąpić glukozę jako źródło energii dla wielu tkanek, w tym dla mózgu, który jest szczególnie wrażliwy na niedobór glukozy. Jednakże nie wszystkie komórki w organizmie mogą całkowicie polegać na ketonach. Na przykład, czerwone krwinki i niektóre obszary mózgu nadal wymagają glukozy. Dlatego organizm wykorzystuje procesy takie jak glukoneogeneza, aby produkować glukozę z innych źródeł, np. z aminokwasów.

Jakie są metody mierzenia poziomu ketonów w organizmie i jak często powinno się to robić?

Poziom ketonów można mierzyć za pomocą testów krwi, moczu lub oddechu. Testy krwi są najbardziej dokładne, ale też najdroższe i wymagają nakłucia palca. Testy moczu są tańsze i łatwe w użyciu, ale mniej dokładne, zwłaszcza po dłuższym czasie stosowania diety ketogenicznej. Testy oddechu są mniej inwazyjne, ale mogą nie być tak dokładne jak testy krwi. Częstotliwość pomiarów zależy od indywidualnych celów i potrzeb, ale dla większości osób na diecie ketogenicznej początkowe monitorowanie może być pomocne w ustaleniu, czy osiągnęli stan ketozy.

Jakie są różnice między ketonami endogennymi a egzogennymi?

Ketony endogenne są produkowane naturalnie przez organizm podczas ketozy, kiedy to wątroba przetwarza kwasy tłuszczowe na ketony. Ketony egzogenne są natomiast formą suplementacji i dostarczane są z zewnątrz, na przykład poprzez napoje lub suplementy. Ketony egzogenne mogą być używane do szybszego wejścia w stan ketozy lub wsparcia wydajności energetycznej, szczególnie w okresie przejściowym lub podczas wysiłku fizycznego.

Amelia Szczepańska
Amelia Szczepańska

Studentka ostatniego roku dietetyki na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym (WUM). Dietetyką interesuje się od zawsze. To dla niej nie tylko zawód, ale i pasja. Amelia pomoże Ci wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe i wyjaśni czym są diety niskowęglowodanowe i KETO, a także odpowie na Twoje pytania i wątpliwości, oraz pomoże dobrać odpowiednią suplementację.

Artykuły: 47

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Otrzymaj Produkt Gdy Tylko się pojawi! Zostaw adres e-mail poniżej i bądź na bieżąco.
TWÓJ KOSZYK